Yhdysvaltain Grand Prix

Yhdysvaltain Grand Prix (engl. United States Grand Prix) on Yhdysvalloissa järjestettävä Formula 1 -sarjan osakilpailu, jota on ajettu seuraavilla paikkakunnilla:

Yhdysvallat Yhdysvaltain Grand Prix
Rata Circuit of the Americas
Sijainti Austin, Texas, Yhdysvallat
Ratatyyppi Moottorirata
Radan pituus 5,513 km
Kilpailun pituus 56 kierrosta, 308,405 km
Eniten voittoja
Kuljettajat Yhdistynyt kuningaskunta Lewis Hamilton (6)
Tallit Ferrari (10)
Viimeisin kilpailu (2023):
Voittaja Alankomaat Max Verstappen
(Red Bull Racing-Honda RBPT)
Voittoaika 1:35.21,362
Toinen Yhdistynyt kuningaskunta Lando Norris
(McLaren-Mercedes)
Kolmas Espanja Carlos Sainz
(Ferrari)
Sprinttikilpailu
Voittaja Alankomaat Max Verstappen
(Red Bull Racing-Honda RBPT)
Toinen Yhdistynyt kuningaskunta Lewis Hamilton
(Mercedes)
Kolmas Monaco Charles Leclerc
(Ferrari)
Paalupaikka
Kuljettaja Monaco Charles Leclerc
(Ferrari)
Paaluaika 1.34,723
Nopein kierros
Kuljettaja Japani Yuki Tsunoda
(AlphaTauri-Honda RBPT)
Kierrosaika 1.38,139 (kierroksella 56)
Paikkakunnat, joissa Yhdysvaltain Grand Prix on järjestetty.
Paikkakunta Rata Vuodet
Sebring, Florida Sebring International Raceway 1959
Riverside, Kalifornia Riverside International Raceway 1960
Watkins Glen, New York Watkins Glen International 1961–1980
Phoenix, Arizona Phoenixin katurata 1989–1991
Indianapolis, Indiana Indianapolis Motor Speedway 2000–2007
Austin, Texas Circuit of the Americas 2012–2019, 2021–[1]

Näiden lisäksi on ajettu useita eri nimiä kantaneita F1-osakilpailuja eri puolilla Yhdysvaltoja.

Tapahtumia muokkaa

  • Yhdysvaltain GP:ssä F1-uransa ensimmäiseen voittoon ovat ajaneet Bruce McLaren (1959), Innes Ireland (1961), Jochen Rindt (1969), Emerson Fittipaldi (1970) ja François Cevert (1971).[2][3][4][5][6]
  • Länsi-Yhdysvaltain GP:ssä F1-uransa ensimmäiseen voittoon on ajanut Nelson Piquet (1980).[7]
  • Las Vegasin GP:ssä F1-uransa ensimmäiseen voittoon on ajanut Michele Alboreto (1982).[8]
  • Mika Häkkinen aloitti F1-uransa Phoenixissä vuonna 1991.
  • Ralf Schumacher loukkaantui pahoin Indianapolisissa vuoden 2004 GP:ssä tapahtuneessa törmäyksessä radan reunavalliin. Hänen on arvioitu kärsineen törmäyksessä 78 G:n kiihtyvyyden,[9] mikä on yksi pahimmista törmäyksistä F1-sarjan historiassa.[10] Onnettomuudessa hän sai pari lievää murtumaa selkärankaansa ja aivotärähdyksen.
  • Vuoden 2005 kilpailussa Indianapolisissa 14 Michelinin renkailla ajanutta kuljettajaa vetäytyi varikolle lämmittelykierroksen jälkeen, koska renkaiden kestävyydestä ei ollut takeita. Seurauksena oli yhdysvaltalaisyleisön raivonosoitukset, ja koko Yhdysvaltain GP:n tulevaisuus alkoi olla epävarma. Se osaltaan oli vaikuttavana tekijänä, kun GP ei tullut mukaan kilpailukalenteriin kaudelle 2008. Michelinin lisäksi syntipukkina pidettiin kansainvälistä autourheiluliitto FIA:a, joka ei antanut Michelinille lupaa toimittaa talleille uusia renkaita tai lisätä radan ovaalikaarteeseen šikaania.
  • Sebastian Vettelin 100:s GP vuonna 2012.
  • Lewis Hamilton varmisti kolmannen maailmanmestaruutensa Austinissa kaudella 2015.
  • Lewis Hamilton varmisti kuudennen maailmanmestaruutensa Austinissa kaudella 2019.

Suomalaiset voittajat muokkaa

Keke Rosberg on voittanut Dallasin Grand Prix’n 1984 ja Detroitin Grand Prix’n 1985. Yhdysvaltain GP:n on voittanut Mika Häkkinen Indianapolisissa kaudella 2001, Kimi Räikkönen Austinissa kaudella 2018 ja Valtteri Bottas niin ikään Austinissa kaudella 2019. Räikkösen voitto oli samalla myös 50. suomalaisvoitto Formula 1 -sarjassa.

Voittajat muokkaa

Punataustaiset kilpailut eivät kuuluneet Formula 1:n MM-sarjaan.

Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
1908   Louis Wagner Fiat Savannah Raportti
1910   David Bruce-Brown Benz Savannah Raportti
1911   David Bruce-Brown Fiat Savannah Raportti
1912   Caleb Bragg Fiat Milwaukee Raportti
1914   Eddie Pullen Mercer Santa Monica Raportti
1915   Dario Resta Peugeot San Francisco Raportti
1916   Howdy Wilcox
  John Aitken
Peugeot Santa Monica Raportti
1958   Chuck Daigh Scarab-Chevrolet Riverside International Raceway Raportti
1959   Bruce McLaren Cooper-Climax Sebring International Raceway Raportti
1960   Stirling Moss Lotus-Climax Riverside International Raceway Raportti
1961   Innes Ireland Lotus-Climax Watkins Glen International Raportti
1962   Jim Clark Lotus-Climax Watkins Glen International Raportti
1963   Graham Hill BRM Watkins Glen International Raportti
1964   Graham Hill BRM Watkins Glen International Raportti
1965   Graham Hill BRM Watkins Glen International Raportti
1966   Jim Clark Lotus-BRM Watkins Glen International Raportti
1967   Jim Clark Lotus-Ford Watkins Glen International Raportti
1968   Jackie Stewart Matra-Ford Watkins Glen International Raportti
1969   Jochen Rindt Lotus-Ford Watkins Glen International Raportti
1970   Emerson Fittipaldi Lotus-Ford Watkins Glen International Raportti
1971   François Cevert Tyrrell-Ford Watkins Glen International Raportti
1972   Jackie Stewart Tyrrell-Ford Watkins Glen International Raportti
1973   Ronnie Peterson Lotus-Ford Watkins Glen International Raportti
1974   Carlos Reutemann Brabham-Ford Watkins Glen International Raportti
1975   Niki Lauda Ferrari Watkins Glen International Raportti
1976   James Hunt McLaren-Ford Watkins Glen International Raportti
1977   James Hunt McLaren-Ford Watkins Glen International Raportti
1978   Carlos Reutemann Ferrari Watkins Glen International Raportti
1979   Gilles Villeneuve Ferrari Watkins Glen International Raportti
1980   Alan Jones Williams-Ford Watkins Glen International Raportti
1989   Alain Prost McLaren-Honda Phoenixin katurata Raportti
1990   Ayrton Senna McLaren-Honda Phoenixin katurata Raportti
1991   Ayrton Senna McLaren-Honda Phoenixin katurata Raportti
2000   Michael Schumacher Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2001   Mika Häkkinen McLaren-Mercedes Indianapolis Motor Speedway Raportti
2002   Rubens Barrichello Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2003   Michael Schumacher Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2004   Michael Schumacher Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2005   Michael Schumacher Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2006   Michael Schumacher Ferrari Indianapolis Motor Speedway Raportti
2007   Lewis Hamilton McLaren-Mercedes Indianapolis Motor Speedway Raportti
2012   Lewis Hamilton McLaren-Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2013   Sebastian Vettel Red Bull-Renault Circuit of the Americas Raportti
2014   Lewis Hamilton Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2015   Lewis Hamilton Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2016   Lewis Hamilton Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2017   Lewis Hamilton Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2018   Kimi Räikkönen Ferrari Circuit of the Americas Raportti
2019   Valtteri Bottas Mercedes Circuit of the Americas Raportti
2021   Max Verstappen Red Bull Racing-Honda Circuit of the Americas Raportti
2022   Max Verstappen Red Bull Racing-RBPT Circuit of the Americas Raportti
2023   Max Verstappen Red Bull Racing-Honda RBPT Circuit of the Americas Raportti

Muiden Yhdysvalloissa ajettujen osakilpailujen voittajat muokkaa

Yhdysvalloissa ajettuja osakilpailuita, joiden virallinen nimi ei ollut Yhdysvaltain Grand Prix (engl. United States Grand Prix).

Indianapolis 500 muokkaa

Pääartikkeli: Indianapolis 500
Kausi Kuljettaja Talli Runko Moottori Raportti
1950   Johnnie Parsons Wynn’s Friction Proofing Kurtis Kraft Offenhauser Raportti
1951   Lee Wallard Belanger Motors Kurtis Kraft Offenhauser Raportti
1952   Troy Ruttman J. C. Agajanian Kuzma Offenhauser Raportti
1953   Bill Vukovich Fuel Injection Kurtis Kraft Offenhauser Raportti
1954   Bill Vukovich Fuel Injection Kurtis Kraft Offenhauser Raportti
1955   Bob Sweikert John Zink Kurtis Kraft Offenhauser Raportti
1956   Pat Flaherty John Zink Watson Offenhauser Raportti
1957   Sam Hanks Belond Exhaust Salih Offenhauser Raportti
1958   Jimmy Bryan Belond A.P. Muffler Salih Offenhauser Raportti
1959   Rodger Ward Leader Card 500 Roadster Watson Offenhauser Raportti
1960   Jim Rathmann Ken-Paul Watson Offenhauser Raportti

Länsi-Yhdysvaltain Grand Prix muokkaa

Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
1976   Clay Regazzoni Ferrari Long Beachin katurata Raportti
1977   Mario Andretti Lotus-Ford Long Beachin katurata Raportti
1978   Carlos Reutemann Ferrari Long Beachin katurata Raportti
1979   Gilles Villeneuve Ferrari Long Beachin katurata Raportti
1980   Nelson Piquet Brabham-Ford Long Beachin katurata Raportti
1981   Alan Jones Williams-Ford Long Beachin katurata Raportti
1982   Niki Lauda McLaren-Ford Long Beachin katurata Raportti
1983   John Watson McLaren-Ford Long Beachin katurata Raportti

Las Vegasin Grand Prix muokkaa

Pääartikkeli: Las Vegasin Grand Prix
Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
1981   Alan Jones Williams-Ford Caesars Palace Raportti
1982   Michele Alboreto Tyrrell-Ford Caesars Palace Raportti

Detroitin Grand Prix muokkaa

Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
1982   John Watson McLaren-Ford Detroitin katurata Raportti
1983   Michele Alboreto Tyrrell-Ford Detroitin katurata Raportti
1984   Nelson Piquet Brabham-BMW Detroitin katurata Raportti
1985   Keke Rosberg Williams-Honda Detroitin katurata Raportti
1986   Ayrton Senna Lotus-Renault Detroitin katurata Raportti
1987   Ayrton Senna Lotus-Honda Detroitin katurata Raportti
1988   Ayrton Senna McLaren-Honda Detroitin katurata Raportti

Dallasin Grand Prix muokkaa

Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
1984   Keke Rosberg Williams-Honda Fair Park Raportti

Miamin Grand Prix muokkaa

Kausi Kuljettaja Valmistaja Rata Raportti
2022   Max Verstappen Red Bull Racing-RBPT Miami Raportti[11]
2023   Max Verstappen Red Bull Racing-Honda RBPT Miami Raportti[12]

Lähteet muokkaa

Viitteet muokkaa

  1. USA:n F1-kisalle löytyi yllättävä isäntä MTV.fi. 25.5.2010. Viitattu 28.10.2015. [vanhentunut linkki]
  2. Brabham pushes his way to the title ESPN. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  3. Ireland takes maiden victory at Watkins Glen ESPN. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  4. Jochen Rindt - Austria ESPN. Arkistoitu 22.12.2015. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  5. Emerson Fittipaldi - Brazil ESPN. Arkistoitu 14.7.2016. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  6. Cevert rounds off season in style with maiden win ESPN. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  7. Alan Jones beats Nelson Piquet to the title ESPN. Arkistoitu 30.9.2015. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  8. Rosberg's the champion despite just one win ESPN. Viitattu 23.1.2022. (englanniksi)
  9. Ripley, Dan: Lost Grand Prix tracks - Indianapolis: Tyre fiasco sees F1 endure one of its most farcical weekends, while Michael Schumacher dominates home of the Indy 500 in our picture special of 'The Brickyard' Sport - Formula One. 26.5.2017. Daily Mail (UK). Viitattu 23.10.2018. (englanniksi)
  10. Schmidt, Michael: FORMEL 1 CRASHS - Geheime Unfallzahlen im Vergleich Formel 1. 10.7.2014. Auto, Motor und Sport. Viitattu 23.10.2018. (saksaksi)
  11. FORMULA 1 CRYPTO.COM MIAMI GRAND PRIX 2022 - RACE RESULT Formula1.com. Viitattu 9.5.2022. (englanniksi)
  12. FORMULA 1 CRYPTO.COM MIAMI GRAND PRIX 2023 - RACE RESULT Formula1.com. Viitattu 5.8.2023. (englanniksi)

Aiheesta muualla muokkaa