Ero sivun ”Matarat” versioiden välillä
[katsottu versio] | [katsottu versio] |
Poistettu sisältö Lisätty sisältö
pEi muokkausyhteenvetoa |
Orf (keskustelu | muokkaukset) Ei muokkausyhteenvetoa |
||
Rivi 5:
| kuvateksti = [[Keltamatara]] ''Galium verum''
| kunta = [[Kasvit]] ''Plantae''
|
|
|
|
| lahko = ''[[Gentianales]]''
| heimo = [[Matarakasvit]] ''Rubiaceae''
Rivi 21:
[[Kuva:Galium boreale.jpeg|thumb|oikea|240px|[[Ahomatara]]]]
'''Matarat''' eli '''ratasmatarat''' (''Galium'')
== Ulkonäkö ja koko ==
Matarat ovat enimmäkseen monivuotisia mutta myös yksivuotisia, rento- tai pystyvartisia. Ne ovat yleensä ruohovartisia, jotkin lajit voivat olla hieman varpumaisia.<ref name="a" /> Mataroilla varsi on usein nelisärmäinen. Lehtien lavat ovat ehytlaitaisia, otakärkisiä tai tylppiä ja tavallisesti yksisuonisia. [[Kukinto]] on tiheä tai harsu [[viuhko]]. Useimmilla lajeilla on pienet valkoiset [[kukka|kukat]], joiden [[verhiö]] on hyvin pieni tai puuttuu. Teriö on tavallisesti ratasmainen. [[Hedelmä]] muodostuu kahdesta vierekkäisestä hedelmyksestä. Joillain lajeilla hedelmissä on koukkukarvoja, jotka edistävät leviämistä.<ref>Retkeilykasvio 1998, s. 329.</ref> Muun muassa peltomatara ja kierumatara ovat tehokkaasti leviäviä, yksivuotisia rikkakasveja.
Mataroiden kanssa läheisiä sukuja ovat [[maratit (kasvisuku)|maratit]] (''Asperula''), [[ristimatarat]] (''Cruciata''), [[krapit]] eli [[värimatarat]] (''Rubia'') ja [[sinimatarat]] (''Sherardia'').<ref>Retkeilykasvio 1998, s. 327.</ref>
== Mataralajeja ==
Pohjoismaissa on tavattu seuraavia mataralajeja:<ref>Suuri Pohjolan kasvio 2005, s. 476–481.</ref><ref>Kurtto,
*
*
*
*
* [[harsomatara]] (''Galium intermedium'', syn. ''Galium schultesii'')
* [[saksanmatara]] eli etelänpaimenmatara (''Galium mollugo'')
*
*
*
*
** isorantamatara (''G. palustre'' ssp. ''
** pikkurantamatara (''G. palustre'' ssp. ''palustre'')
*
* [[piennarmatara
*
*
* ''[[nummimatara|Galium saxatile]]'' – nummimatara▼
* [[suonimatara]] (''Galium rubioides'')
* ''[[harsomatara|Galium schultesii]]'' – harsomatara▼
* ''[[peltomatara|Galium spurium]]'' – peltomatara▼
** [[
** [[rikkapeltomatara]] eli peltomatara (''G. spurium'' ssp. ''vaillantii'')
*
*
*
*
*
*
*
*
Muita mataralajeja:
* ''[[lemmonmatara|Galium brenanii]]'' – lemmonmatara
* ''[[kaksosmatara|Galium geminiflorum]]'' – kaksosmatara
* ''[[madeiranmatara|Galium productum]]'' – madeiranmatara
* ''[[karvamatarra|Galium scabrum]]'' – karvamatarra <!-- matarra finto.fi/kassu/fi/page/k80624 mukaan -->
* ''[[huntumatara|Galium sylvaticum]]'' – huntumatara
* ''[[nyppymatara|Galium verrucosum]]'' – nyppymatara
== Lähteet ==
Rivi 67 ⟶ 78:
== Aiheesta muualla ==
* [http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=34796 ITIS: ''Galium''] {{en}}
* [http://plants.usda.gov/java/ClassificationServlet?source=profile&symbol=GALIU&display=63 United States Department of Agriculture (USDA): ''Galium''] {{en}}
Rivi 73 ⟶ 83:
{{Taksopalkki}}
[[Luokka:Matarat| ]]
|